Harcamalarda En Büyük Pay Konutta

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılına ait "Hanehalkı Tüketim Harcaması" verilerine göre, geçen yıl Türkiye genelinde hanelerin en çok harcama yaptığı alan yüzde 26 oranla konut ve kira oldu. Bu kalemi yüzde 21,6 ile ulaşım ve yüzde 18,1 ile gıda ve alkolsüz içecekler takip etti.

Öte yandan, toplam harcamalar içinde en düşük payı alan kalemler arasında yüzde 0,7 ile sigorta ve finansal hizmetler, yüzde 1,6 ile eğitim, yüzde 2,3 ile eğlence, spor, kültür ve sağlık yer aldı.

Gelir Kaynağına Göre Harcama Dağılımı Değişiyor
Hane gelirinin ana kaynağı maaş, ücret veya yevmiye olanlar, bütçelerinin yüzde 24’ünü konut ve kiraya, yüzde 16,4’ünü gıdaya ve yüzde 23’ünü ulaşıma ayırdı. Gelirini girişimcilik faaliyetlerinden elde eden haneler ise ulaştırmaya daha fazla pay ayırarak yüzde 26,4 harcadı. Bu kesim konut ve kiraya yüzde 21,6, gıda ve içeceğe ise yüzde 18,4 oranında harcama yaptı.

Zenginler Ulaşıma, Dar Gelirliler Barınmaya Harcıyor
Gelir gruplarına göre yapılan değerlendirmede, en yüksek gelir dilimindeki hanelerin ulaşım harcamalarına (örneğin otomobil alımı, yakıt, toplu taşıma, araç bakım-onarım) yüzde 26,6 oranında kaynak ayırdığı belirlendi. Aynı grup konut ve kiraya yüzde 22,1, gıda ve alkolsüz içeceklere ise sadece yüzde 12,8 oranında harcama yaptı.

Buna karşılık, en düşük gelirli yüzde 20’lik kesim konut ve kiraya yüzde 33,2, gıdaya yüzde 30,4 ve ulaşıma yalnızca yüzde 10,1 pay ayırabildi.

Tek Kişilik Haneler Konuta, Kalabalık Haneler Gıdaya Yöneliyor
Hane büyüklüğüne göre değerlendirildiğinde, tek kişilik hanelerin harcamalarının yüzde 35,2’si konut ve kiraya giderken, altı veya daha fazla kişiden oluşan haneler gıdaya daha fazla harcama yaparak bu kaleme yüzde 24,7 oranında kaynak ayırdı.

Gelir Yükseldikçe Gıda İsrafı da Artıyor
Araştırmada dikkat çeken bir diğer bulgu ise gelir düzeyiyle birlikte gıda israfının da arttığı yönünde oldu. En çok çöpe giden gıda grubu yüzde 40,1 ile taze sebze ve meyveler olurken, bunu yüzde 32 ile ekmek ve yüzde 14,3 ile süt ürünleri izledi.